Posted in Իմ նյութերը, Մայրենի

Ինքնաստուգում

  1. Բառերից անջատի´ր նախածանցները:

Վերհանել, դժբախտ, անհնար, չկամ, չգալ, դժգոհ, անհեռատես, արտաբյուջե, ներմուծել:

Վեր+հանել,դժ+բախտ,ան+հնար,չ+կամ,չ+գալ,դժ+գոհ,ան+հեռատես,արտա+բյուջե, ներ+մուծել:

  1. Պարզ բառերին ածանցներ կամ արմատներ ավելացրո´ւ և ստացի´ր բաղադրյալ(բարդ և ածանցավոր) բառեր:

Շուն, գինի, բույս, հույս, լույս, տարի, օր:

Շուն-շնաձուկ,գինի-գինետուն,բույս-բուսակեր,լույս-լույսավոր,տարի-տարեդարձ,օր-օրացույց։

3. Բառերը բաժանի´ր արմատների, ածանցների: Չմոռանա´ս հոդակապը:

Օրինակ՝ մարդակեր -մարդ+ա+կեր

Դասացուցակ, չտես, մարդակեր, յուղոտ, հացաման, ամանեղեն, լուսավոր, լուսամուտ, անտեսանելի, խոշորացույց, ցուցամատ, դռնակ, լավություն, անհոգնել, դժգոհ, քարոտ, պարսկուհի, հայուհի, Վրաստան:

Դաս+ա+ցուցակ,չ+տես,մարդ+ա+կեր,յուղ+ոտ,հաց+աման,աման+եղեն,լուս+ա+վոր, լուս+ա+մուտ,ան+տեսանելի,խոշոր+ացույց,դ+ռնակ,լավ+ություն,ան+հոգնել,դ+ժգոհ, քար+ոտ,պարս+կուհի,Վրա+ստան:

4․ Ա խմբի բառերին միացրո´ւ Բ խմբի ածանցները և ստացի´ր նոր բառեր:

Ա. խմորեղեն, հայաստան, հնդկուհի, հաշտային, դժգոհ, գարնանային

Բ. Եղեն, ան(նախածանց), դժ(նախածանց), ային, ստան, ուհի

5․ Բառերը բաժանի՛ր երեք խմբի՝ գոյականների, ածականների և բայերի:

Աշխատում է, աշխատանքհիշողությունմազերբարեսիրտգեղեցիկգեղեցկությունմեղմխոսելգրիչխոսքազնիվվազեցվազքսեղանուսուցիչԵրևանանտառկխոսեմգոռում էինմեծացավվերադառնալդյութականԱշխենտնտեսուհիհաճելիանսիրտ


Գոյական -գրիչ,սեղան,ուսուցիչ,Երևան,անտառ,Աշխեն,տնտեսուհի աշխատանք, գեղեցկություն


Բայ -Աշխատում է, վազեց գոռում էին, մեծացավ, կխոսեմ խոսել


ածակա՝ն – հիշողություն, մազեր,բարեսիրտ,գեղեցիկ,մեղմ,,խոսք ազնիվ,վազք,վերադառնալ , դյութական,հաճելի, անսիրտ

Posted in Գործնական Քերականութուն, Իմ նյութերը, Մայրենի

Գործնական Քերականություն

Գոյականի տեսակները

  • շնչավոր և անշունչ գոյականներ
  • անձ ցույց տվող և իր ցույց տվող գոյականներ
  • հատուկ  և հասարակ գոյականներ
  • նյութական և վերացական գոյականներ

Գրի՛ր վարժությունները։

1. Ա և Բ խմբի բառերի տարբերությունը գտի´ր՝ ուշադրություն դարձնելով դրանց սկզբնատառերի գրությանը: Ո՞ր գոյականներն են հասարակ և որո՞նք՝ հատուկ:

Ա. Հայր, տղամարդ, տղա, ուսուցիչ, վարիչ, վարչապետ, անգլիացի, պարսիկ, կին, տատ, իտալուհի, բժշկուհի,քար, վարդ, երկաթ, առյուծ, արջ: Հասարակ

Բ. Նաիրա, Արմեն Տիգրանյան, Տիգրան Մեծ, Չալանկ, Մարան, Աֆրիկա (մայր ցամաք), Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ (պետություն), Սևան, Արաքս, Նիագարա (ջրվեժ): Հատուկ

2․ 1-ին վարժության միջից դուրս գրիր 5 անձ ցույց տվող, 5 իր ցույց տվող գոյականներ։
Անձ – Նաիրա ,Արմեն Տիգրանյան ուսուցիչ, վարչապետ
իր-Սևան , Արաքս վարդ երկաթ արջ

3. Կետերի փոխարեն պահանջվող մեծատառը կամ փոքրատառը գրի´ր:

Նրա պապը սասունցի էր ու շատ էր պատմում .է սասունցիների մասին; Ուզում էր նմանվել Սասունցի Դավթին: էպոսի վերջին հերոսը փոքր Մհերն է: Գրքի հերոսը մի .փոքր տղա է: «Սասունցի Դավիթ» էպոսում հիշատակվում է Պղնձե քաղաքը: Գտածը պղնձե մատանի էր: Կիրակոս Գանձակեցու պատմության մեջ հանդիպում է Պղնձահանք կոչվող վանքը: Ես վստահ եմ, որ Գանձասար լեռը դեռ կարդարացնի իր հպարտ անունը: Ինչե՜ր ասես չկային՝ ոսկե անոթներ ու արձանիկներ, թանկարժեք զարդերը դա մի իսկական գանձասար էր: Պետրոս Առաջինը հովանավորում էր գիտությունն ու արվեստը: Պետրոսն առաջինը հասավ կայանին: Ալեքսանդր Մակեդոնացին գիտեր ամեն մի իրավիճակից դուրս գալու ձևը:

4. Ա և Բ խմբի բառերի տարբերությունը գտի՛ր և լրացրո՛ւ տրված նախադասությունը:

Ա. Երեխա, գրող, նավաստի, գերմանաց, խոհարարուհի, Արտակ, հայ, մարզիկ, նախագահ, նախարար:

Բ. Ծով, ձուկ, երկաթ, պայուսակ, այծ, փիղ. տուփ, խնձոր, սառույց, շուն, կատու, գրիչ, սեղան: Գոյականները բաժանվում են երկու խմբի՝ Անձ և իր .:

5. Նախադասությունը լրացրո՛ւ տրված հարցին պատասխանող գոյականներով:

… (ի՞նչը) մռմռում էր. երևի նեղացրել էին:

… (ո՞վ) նվնվում էր. երևի նեղացրել էին:

… (ո՞վ) ցատկեց ցանկապատից դուրս:

… (ի՞նչը) ցատկեց ցանկապատից ղուրս:

… (ինչը) ճանկռել է տատիկի ձեռքը:

… (ո՞վ) ճանկռել է տատիկի ձեռքը:

Posted in Գործնական Քերականութուն, Իմ նյութերը, Մայրենի

Գործնական Քերականութույուն

  1. Բառերը բաժանի՛ր երկու խմբի՝ գոյականների և ածականների:

Կաղնի, հայտնի, մեծ, կանաչ, աղջիկ, գետ, բուք, բարի, տգեղ, ճշմարտություն, անտուն, բարկացկոտ, Գայանե, տուն, կատու, գունավոր, կաղամբ, հեռուստացույց, խակ, Հայաստան, հետաքրքիր, վարդ, Վարդուհի, փշոտ, լիճ, ալիք, հզոր, բարձր, մարտ, մարտակառք, ., , հմուտ, մարտական, եռանիվ, հեծանիվ, ալ, պատմություն, պատմական, թռչուն, թռիչք, խիզախ, բար/.,մ ի, բարեկամական, շքեղ, գարուն, գարնանային, արևոտ, արև, երկար:

գոյական

Կաղնի, աղջիկ, գետ, բուք, ճշմարտություն, Գայանե, տուն, կատու, կաղամբ, հեռուստացույց, Հայաստան, վարդ, Վարդուհի, լիճ, ալիք, մարտ, մարտակառք, կառապան, հեծանիվ, պատմություն, թռչուն, թռիչք, գարուն, արև:

ածական

Հայտնի, մեծ, կանաչ, բարի, տգեղ, անտուն, բարկացկոտ, գունավոր, խակ, հետաքրքիր, փշոտ, հզոր, բարձր, հմուտ, մարտական, եռանիվ, ալ, պատմական, խիզախ, բարեկամական, շքեղ, գարնանային, արևոտ, երկար:

2. Ա և Բ խմբի բառերի իմաստների տարբերությունը բացատրի´ր: Ինչպե՞ս են կոչվում այդ բաոերը:

Ա               Բ

Մեծ — մեծանալ

բարձր — բարձրանալ բայ

չոր — չորանալ

չար — չարանալ

3. Տրված զույգ նախադասությունների մեջ ընդգծված բառերի տարբերությունը բացատրի´ր:

Սարի լանջը կանաչ խոտով է ծածկված: Լանջի խոտն արդեն կանաչում է:

Ի՞նչ պատկեր. ուղիղ գիծ է ստացվել: Գիծն ուղղի´ր, որ պատկերը ճիշտ ստացվի:

Այդ քաղաքում մի բարի հսկա էր ապրում: Հսկան բարիացավ ու երեխաներին այգի

հրավիրևց:

Աղջիկը շատ գեղեցիկ էր ու քայլում էր նազ անելով: Աղջիկը գեղեցկանում էր օր օրի:

Գոռոզ արքան հրամայեց բարձր ժայռի վրա քանդակել իրեն: Արքան գոոոզանում էր իր արած գործով ու հաղթանակներով:

Առաջին բառերը ածական է:

Երկրորդ բառերը բայ:

4. Տրված բառերը երեք խմբի բաժանի՛ր և դրանց տարբերությունը բացատրի´ր:

Ծաղիկ, ջինջ, վազել, բուրավետ, մեծ, ժամացույց, թրթռալ, թիավարել, ջուր, ջրոտ, ուրախ, ջրել, սար, մարդ, գնալ, ծաղկավետ, հրաշալի, երեխա, լողալ, վազվզել, մաքուր, նավաստի, օձ, ճկուն, սողալ, իջնել, ամպ, բացվել, չխկչխկալ, սև, ինքնաթիռ, առվակ, պայծառ, գոռգոռալ, գարուն, բարձրանալ սպիտակ, թիթեռ, պահակ, նավակ, զաղտնի, պահել, հատիկ, ոսկեզօծ, ոսկեզօծել, երկաթյա:

Ծաղիկ, ժամացույց, ջուր, սար, մարդ, երեխա, նավաստի, օձ, ամպ, ինքնաթիռ, առվակ, գարուն, թիթեռ, պահակ, նավակ, հատիկ:

Ջինջ, բուրավետ, մեծ, ջրոտ, ուրախ, ծաղկավետ, հրաշալի, մաքուր, ճկուն, սև, պայծառ, սպիտակ, զաղտնի, ոսկեզօծ, երկաթյա:

Վազել, թրթռալ, թիավարել, ջրել, գնալ, լողալ, վազվզել, սողալ, իջնել, բացվել, չխկչխկալ, գոռգոռալ, բարձրանալ, պահել, ոսկեզօծել:

Առաջին խումբ գոյական:

Երրորդ խումբ բայ:

Երկրորդ խումբ ածական:

Posted in Իմ նյութերը, Մայրենի

Արև և Լուսին

  • Հ. Թումանյանի «Արև և լուսին»  բալլադից դո՛ւրս գրիր 10 գոյական (ո՞վ, ովքե՞ր, ի՞նչ, ինչե՞ր), 10 ածական (ինչպիսի՞), 10 բայ(ի՞նչ անել, ի՞նչ է անում, ի՞նչ է լինում, ի՞նչ արեց․․․)։

գոյական-ամրոց,կին,Խմոր,բազուկները,արմունկները,ամպերը,քամակ,զավակ,երկնքում,հրեշտակ։

բայ-Ասում,կանգնած,անցնող,չոքած,հունցում,քաշած,երգում,հեռանում,անհետանում,կտրած

ածական-կապուտակ,լուսեղեն,սիրուն,ամուր,անսասան,դյութական,անուշ,թեթև,Կամաց,ճերմակ

  • Գրի՛ր դյութական-Կախարդաբան ապարանք-Պալատ անսասան-Անշարժ խավար-Մթություն ձյունափայլ համառ-Չլսող բառերի հոմանիշները։
  • Բալլադից դո՛ւրս գրիր 5 բարդ բառ և բաղադրիչների բաժանի՛ր։


  • Բնութագրի՛ր Արեգակին-ամաչկոտ
    Լուսնին-համառ
    մայրիկին- բարի


  • Բալլադը նկարի՛ր, դերերով պատմե՛լ սովորիր։
Posted in Իմ նյութերը, Մայրենի

Մարտի 14

  • Կարդա՛  Հ. Թումանյանի «Արև և լուսին»  բալլադը։
  • Դո՛ւրս գրիր անծանոթ բառերը, բացատրի՛ր։
    դյութական
  • Շատ լավ կարդալ սովորիր Ներսես Շնորհալու «Հավատով խոստովոնիմ» ստեղծագործությունից առանձնացված առաջին մասը։ Ուրբաթ օրը ուսումնական ժամերգության ընթացքում եկեղեցում ընթերցելու ենք՝

Ա

Հաւատով խոստովանիմ
Եւ երկիր պագանեմ քեզ,
Հայր եւ Որդի եւ սուրբ Հոգի.
Անեղ եւ անմահ բնութիւն.
Արարիչ հրեշտակաց եւ մարդկան
Եւ ամենայն եղելոց.
Եւ ողորմեա քո արարածոց
Եւ ինձ՝ բազմամեղիս:

Posted in Իմ նյութերը, Մայրենի, Փաստեր Հայ մեծերի մասին

Չարենցի անվան ծագումը

1897 թվականի մարտի 13 ին է ծնվել Հայ մեծանուն բանաստեղծ Եղիշե Չարենցը /Սողոմոնյանը/:
Բայց ինչու՞ հենց Չարենց, ի՞նչ կապ ունի այդ անունն իր հետ, փորձենք ՙՙդիմել՚՚ գրական ու ոչ գրական աղբյուրներին:
Վարկածներն իհարկե շատ են այս մասին, բերենք երեք վարկած, որոնցից ամենահավաստին ու ամենահավանականը, երրորդ տարբերակն է՝ երբ ինքն իր մասին պատմում է հենց Չարենցը:
1. Չարենցի պատանեկան տարիների մտերիմերը Չարենց անվանումը բացատրում են, նրանով, որ նա փոքր ժամանակ շատ աշխույժ և չար երեխա է եղել: Տանը նրան այնքան են չար անվանել, որ անունը Չարենց էլ մնացել է:


2. Ըստ մեկ ուրիշ աղբյուրի՝ մտորելով իր համար գրական կեղծանուն ստեղծելու մասին, հնչյունային և տեղաշարժային փոփխությունների է ենթարկել ռուս գրող Պուշկինի ՙՙԱնչար՚՚ ստեղծագործությունը, արդյունքում ստացվել է ՝ Չարենց:
3. Իսկ իր անվան մասին խոսելիս, Չարենցն ասել է, որ իրենց քաղաքում այդ թվականներին մի բժիշկ կար, ում տան ցուցափեղկի վրա գրված էր՝ Բժիկշկ Չարենց: Շատ յուրօրինակ համարելով այս ունունը, այն ժամանակ դեռ Եղիշե Սողոմոնյանը իրեն կոչում է Չարենց, Եղիշե Չարենց: Իհարկե՝ Չարենց անվան մասին ամենհավաստի աղբյուրը, համարվում է հենց բանաստեղծի պատմածը, ինչպես նշվեց վերը:


Ավելի ուշ Չարենց անվան մասին բանաստեղծը տվել է այսպիսի բացատրություն. ՝ՙԵս իմ հոգու բարի բովանդակությանը, այսպես ասած, չար անունն եմ տվել՚՚:
Աշխարհում բարու դիմակի տակ շատ հաճախ չարն է թաքնված, իսկ պոետը որոշել էր հակառակն անել, և արեց:
1921 ից հետո ադրեն Չարենցը դարձել է Եղիշեի պաշտոնական ազգանունը:

Posted in Իմ նյութերը, Մայրենի

Հայրենիք

Եղիշե Չարենցի «Հայրենիքում» բանաստեղծությունը անգի՛ր սովորիր, կատարի՛ր բանաստեղծության տակ գտնվող առաջադրանքները:

Ձյունապատ լեռներ ու կապույտ լճեր։
Երկինքներ, որպես երազներ հոգու։
Երկինքներ, որպես մանկական աչեր։
Մենակ էի ես։ Ինձ հետ էիր դու։

Երբ լսում էի մրմունջը լճի
Ու նայում էի թափանցիկ հեռուն —
Զարթնում էր իմ մեջ քո սուրբ անուրջի
Կորուստը այն հին, աստղայի՜ն,անհո՜ւն:

Կանչում էր, կանչում ձյունոտ լեռներում
Մեկը կարոտի իրիկնամուտին։
Իսկ գիշերն իջնում, ծածկում էր հեռուն
Խառնելով հոգիս աստղային մութին․․․

Առաջադրանքներ

  • Կապույտով նշված բառերը բաղադրիչների (մասերի) բաժանի՛ր   (այսպես. աստղային — աստղ+ային, ածանցավոր բառ):

Ձյունապատ-ձյուն+պատ,բարդ բառ

մանկական-մանուկ+ական,ածանցավոր բառ

աստղային-աստղ+ային,ածանցավոր բառ

անհուն-ան+հուն,ածանցավոր բառ

ձյունոտ-ձյուն+նոտ,ածանցավոր բառ

իրիկնամուտ-իրիկուն+մութ,բարդ բառ

  • Կարմիրով գրված բառերը բացատրի՛ր:

աչեր-աչքեր

մրմունջը-Մեղմ՝ ցածր ձայն։

անուրջի-Երազ, տեսիլք:

  • Բանաստեղծության միջից դո՛ւրս գրիր 5 գոյական (ո՞վ, ովքե՞ր, ի՞նչ, ինչե՞ր), 5 ածական (ինչպիսի՞), 5 բայ(ի՞նչ անել, ի՞նչ է անում, ի՞նչ է լինում, ի՞նչ արեց․․․)։

Գոյական-լեռներ,լճեր,երազներ,աչեր,գիշերն։

Ածական-Կապույտ,հոգու,աչեր,ձյունոտ,Ձյունապատ

Բայ-Կանչում, ծածկում,խառնելով,Զարթնում,իջնում

Posted in Իմ նյութերը, Մայրենի

Անբախտ Վաճառականները

  • Կարդա՛ «Անբախտ վաճառականները»  բալլադը:
  • Բլոգումդ 5-6 նախադասությամբ գրավոր պատմի՛ր բալլադը (կարող ես նաև նկարել բալլադը):
  • Բլոգումդ ստեղծի՛ր բալլադի բառարանը:
    մուրհակով-վավերագիր
    չիղջ-Չղջիկ
     քիրմանի շալ-Բրդի նուրբ գործվածք 
    խուրմա-Արմավ
  • Գրի՛ր, թե ինչ սովորեցրեց քեզ բալլադը: 
    Ինձ այս բալադը սովորեցրեց, որ պետք է մտածել հետո անել։
  • Բալլադից դո՛ւրս գրիր 10 գոյական, 5 ածական, 5 բայ: 
    տունը, Ճայ, Գլուխս, փորձանք, փուշ, թուղթ, Չըղջիկն, վաճառական, խելք, պայման
    թանկագին, առատ, սարսափելի, մերկ, տըկլոր։
    քանդվի դառնաս արիր բերիր խընդրում
  • Էպոսից առանձնացված հատվածները անգի’ր սովորիր: Ուղարկված է ձեր էլեկտրոնային հասցեներին:
Posted in Իմ նյութերը, Մայրենի

Տաթևը գարնան առաջին օրը

Կար-չկար մի աղջիկ: Անունը Տաթև էր:Նա 14 տարեկան է:Նա շատ էր սիրում ազատ ժամանակ զբաղվել գիրք կարդալ: Նրա ամենասիրելի եղանակը գարունն է: Նա շատ է սիրում գարնան առաջին օրը քայլել և հետաքրքիր զբոսանք ունենալ: Նա ամեն տարի փետվարի 28-ին պատրաստություն է տեսնում և ժամը 12:00-ին պատուհանը բացում է և արտասանում էր Եղիշե Չարենցի «Գիտեք որ Գարուն է արդեն»: Նա հետաքրքված էր Եղիշե Չարենցով: Նա կարդում էր գարնանային հեքիաթներ ամեն օր ամեն ժամ:Ահա նրա շատ սպասված Գարունը: